In het sprookje De nieuwe kleren van de keizer durft niemand te erkennen dat de keizer niets aan heeft, behalve een kind dat eerlijk roept wat iedereen denkt maar niemand zegt. Dat beeld drong zich aan me op toen ik luisterde naar de recente toespraak van Marc Rutte, secretaris-generaal van de NAVO. Hij bedankte Donald Trump voor diens jarenlange aandringen op hogere defensie-uitgaven.

Zijn dankwoord past in de juridische traditie die sinds het Romeinse recht wordt gehanteerd ‘Suum cuique tribuere’ ofwel ‘ere wie ere toekomt. Rutte is als voorzitter en hoogste vertegenwoordiger van de NAVO verantwoordelijk voor het versterken van het bondgenootschap. Het is niet aan hem om openlijk uitspraken te doen over de tekortkomingen van Trump. De vraag of Trump president kan blijven is de verantwoordelijkheid van de Republikeinse Partij en van het Amerikaanse volk.

Door de druk van Trump is bij de NAVO-landen het besef doorgedrongen dat zij te veel hebben vertrouwd op de Amerikaanse bescherming en financiering. De vraag is waarom de VS dit liet gebeuren. Een deel van het antwoord ligt in het Amerikaanse zelfbeeld. Dit is gevormd door de overlevingsdrang van immigranten, succes in twee wereldoorlogen, verbeterde productie- en assemblagetechnieken, technologie en economische voorspoed.

Het beeld van grootsheid dat hierdoor is ontstaan heeft een blinde vlek gecreëerd. Terwijl Amerika zich economisch en militair als de wereldleider bleef zien, zijn andere landen opgestaan. Zij hebben de kansen benut die de geglobaliseerde productie, logistiek en kennis hen bood. Amerika staat nu voor de vraag: Wat is in de wereldwijde productie, dienstverlening, technologie en artificiële intelligentie ons specialisme en wat is onze nieuwe rol en positie in de wereld?

Zie ook:
grootheidswaan
trumpertjes
ikke ikke ikke en de rest kan stikke
het Amerika van Trump
the American Bubble
derde generatie
‘make Trump great again’
hoe ik reageer als ik een klacht heb